16 Jun 2009

ULAON LAS NI ROHA- SUATU SIMULASI

ULAON TARDIDI (BAPTIS) DOHOT PASAHAT ULOS PAROMPA
Diangka kota nabalga isarana Medan, Jakarta nahumaliang (Jabodetabek), Bandung, Surabaya nunga mansai torop angka keluarga-keluarga ni halak batak nasopola mangharikothon parbinotoan jala pangantusion diangka ulaon. Molo mangihuthon angka parpunguan (parmargaon, parsaompuon, parsahutaon dohot angka naasing) holan arisan i ma nadapot rohana.

Tingki punguan i mangulahon nahombar tu ruhut-ruhut anggaran dasar/anggaran rumah tangga na gabe ondolan ni uhum punguan i isarana mangadopi ulaon tardidi, malua, mamereng angka dongan namarsitaonon suang songoni ulaon habot ni rohamolo tinogihon godangma sidalianna. Sipata muse adong pandohan "angka namatua i ma tu si".
Molo niparrohahon angka dongan sapunguan (punguan parsahutaon, punguan marga, punguan hula-hula dohot angka punguan naasing) molo adong ulaon las niroha/dok ni roha sai nasengaja do tarlambat harorona. "Sotung didok au annon mandok hata", "ninna ma disada-sada tingki molo antar sinungkun". Parmasuhan ni sada-sada ulaon pe jot-jot do gabe mangihuthon haroroni angka na ginokhon, hape tingki manontuhon na hira gabe mamuhai ulaon sude do angka natorop mangolophon. gabe adong ma pandohan WIB (waktu indonesia batak).

Tarsongoni ma di punguan na niihuthon "Somba Debata Siahaan, boru/bere", nirimangan ma patupahon sada simulasi ulaon di jabu, asa hira latihan di pangantusion jala antar songonon ma rumang ni ulaon i :

Goar ni Ulaon : Ulaon Tardidi dohot pasahat ulos parompa

Molo tardidi anak lumobi ma anak buha baju, olo do dibahen sada pesta partangiangan jala nigokhon ma angka tutur dohon Dalihan natolu. Molo sahat do ulaon i tu Dalihan Natolu tardok ma ulaon i nunga ulaon nabalga. Jadi tudu-tudu ni sipanganon pe ingkon lengkapma dipatupa (dohot somba-somba).
andorang so sahat dope barita nauli (Injil) tu tano batak, ulos parompa dipasahat tingki martutu aek/mangalap goar di pansur nihuta, nuaeng on ala naung kristen hita dang adong be ulaon martutu aek/mangalap goar, jadi tingki tardidi ma dipasahat parboru (ompung/tulang ni dak-danak i) ulos parompa tu pahompuna/berena.

Asa ummura niantusan nibahen ma rekayasa :

Dikeluarga Tampubolon/br.Siahaan nunga tubu sada dakdanak baoa jala dung marpiga-piga minggu/bulan diboan natorasna ma si ucok tardidi jala dipabotohon ma tu hula-hulana Siahaan, tulangna Napitupulu, Tulang rorobotna Sibarani, jala dipasahat do tu punguan tampubolon/boru/bere dohot dongan parsahutaon

Suhut : Tampubolon/br.Siahaan
Hula-hula : Siahaan
Tulang : Napitupulu
Tulang rorobot : Sibarani
Punguan dongan sahuta

Teknis pangulahonna dohot ruhut panghataion di ulaon pasahat ulos parompa, hira songononma nanipaihut-ihut saleleng on :

Dung hira singkop sude angka naginokhon diatur ma parhundulna. Hundulma suhut Tampubolon dohot inang boru Siahaan dohot angka Tampubolon namarhaha-maranggi/ompung martinodohon marsiadopan ma dohot hula-hula Siahaan nang Tulang Napitupulu dohot Tulang rorobot Sibarani. Dongan tubu punguan Tampubolon, boru/bere hundulma disiamun ni hasuhuton, molo tung so siat boima dihambirangna alai dialap hata ma naung disiamun ni hasuhuton ma i. songoni ma tong punguan parsahutaon. Molo boru ni Suhut boima mangarade/marhobas.

Paidua ni Suhut
Loloan namarlas ni roha, dihita namardongan tubu ra ianggo sian hita dang adong be sipaimaon ate? Songon i ma nang dihamu Hula-hula nami Siahaan, Tulangnami Napitupulu, Tulang rorobot nami Sibarani, Beha rajanami nga boi mulaanta? manang adong dope sipaimaonta? (Hira intor dialusi horong ni hula-hula i ma, "mandapoti ma angka naso haru sahat dope") boima udutani paidua ni suhut

Paidua ni suhut
Diari nauli bulan nadenggan apala disadarion, anaknami pahompu muna/bere muna si ucok nasogot nunga manjalo pandidion nabadia marhite naposo ni Tuhanta di gareja..........
Mauliate ma tutu di Tuhanta Parasi roha i siala nunga gabe parjambar ibana diharajaon ni Tuhanta. Alani las ni roha nami, las ni rohanta hupatupa hami ulaon on. Rajanami ala naeng mulaanta ma ulaon on, tarsongon on ma konsep sian hami :

Catatan :
1.Parboru pasahathon upa-upa horas tu pahompuna/berena, dua tempat ma inganan ni dekke, sada ma pinggan pasu namarisi sada dengke, jala sada nai namarisi 3 dekke sipasahatonni parboru tu paranak. Intor mangihut ma muse ulos parompa dohot angka ulos holong

2.Paranak pasahatton tudu-tudu sipanganon tu hula-hulana

Dia do parjolo na dua on?, pengalaman Ama Boy : Sipata do parjolo Hula-hula pasahathon upa-upa tu pahompuna/berena, mangihut ma muse napasahathon ulos parompa dohot ulos holong napinasahat ni Angka Tulang
Alai sipata do muse parjolo paranak pasahathon tudu-tudu ni sipanganon tu hula-hulana ido na tingkos inna nadeba. (sampai sekarang saya tidak tahu mana yang benar?, " aek godang tu aek laut, dos ni roha sibahenna na saut)
Ala si Ucok do nagabe pusat ulaon, ibana ma nagabe siupaon ni hula-hula, baru suhut paranak pasahathon tudu-tudu sipanganon.

Direkayasa parjolo ma hula-hula pasahathon upa-upa tu pahompuna/berena. (Sai intor disungkun hula-hula i do ise goar ni pahompu/berena i), Rekayasa goar ni natrdidi i ima : SAHAT MARULI TUA (SMT)
Molo tung adong nanaeng sipasahaton tu pahompu/bere muna asa parjolo ma dipasahat raja i hula-hula nami, laos ima annon songon dalan nami pasahathon sipasahaton nami na laho pasangaphon hamu rajanami. Beha dirohamu raja nami, tiroi hamu hami! horas ja gabe!

Hula-hula (Siahaan) pasahat dengke dohot ulos parompa
hata na pasahat dengke : "Songoni ma di hamu pamoruon nami, lumobi dihela/boru (lae/ito) songoi di pahompu/bere niba si SMT, "dison hupasahat hami upa-upa ima dengke sitio-tio, asa sai tio ma antong panggabean parhorasan dihamu. Dengke simudur- mudur asa sai mudur-udur hamu mangalului angka ngolu-ngolu siapari laho pature-ture pahompun/berenami on, sai saur ma antong ibana laho jumujung goar nai, imbur-imbur magodang sahat saur matua tumpahon ni Tuhanta pardenggan basa i. Botima - laos diuduti ma dipasahat ulos parompa ni pahompuna/berena dohot angka ulos holong sian Tulang, Tulang Rorobot

Pasahat Ulos Parompa :
On pe inang dohot hamu amang (ito/lae), sai tangiang ma bahen hamu ondolan ni ulaon muna, hipas hamu jala didongani Tuhanta nang dinapature-ture pahompu/bere nami on. Jala tu ibana pe antong dohonon nami ma :

Dangka ni hariara ma pinangait-aithon
Simbur ma ibana magodang, tongka panahit-nahithon

Tubu tambisu di dolok ni sipaholon
Sai anak na bisuk ma ibana, anak sipatujoloon

Naung sampulu sada jumadi sampulu dua
Sai siboan sangap ma ibana jala siboan tua. botima

Laos diuloshon ma parompana tu pahompu/berena i sian jolo. Mangihut ma muse napasahat ulos holong sian angka Tulang Napitupulu dohot Tulang rorobot Sibarani.

Paidua ni Suhut
Mauliate ma rajanami, diangka nauli nadenggan napinasahat muna tu hami tarlumobi ma tu anak nami ima pahompu/bere muna. Sonari pe rajanami asa mangarade ma hamu ala naeng pasahaton nami ma tudu-tudu sipanganon. (ala ro do Tulang napitupulu jumolo ma suhut mangalap hata tu nasida ja didok ma : Dihamu Tulang nami Napitupulu, santabi molo tung tu hula-hula Siahaan pe apala di ombason hasahatan ni tudu-tudu ni sapanganon, pos rohamu Tulang, sogot haduan na adong do tingki nauli napasahaton nami tu hamu, ate Tulang?)

Hata-hata pasahat tudu-tudu sipanganon :
Dihamu hula-hula nami dison hupasahat hami tu hamu tudu-tudu ni sipanganon di pesta ni pahompu/bere muna si SMT siala naung manjalo pandidion nabadia ibana marhite naposo ni Debata. Molo tung songonon pe na boi hupasahat hami, las ma rohamu. Songon hata ni situa-tua ma dohonon :
Huta tano bata parasaran ni leang-leang
Horas ma dihamu namanjalo, horas di hami namangalean. Botima!

Marsipanganon
Tangiang marsipanganon sian hasuhuton, jala dung sidung martangiang didok ma hatana (dai sira sipanganon) :

Sitiktik marsigompa, golang-golang pangarahutna
tik so sadia pe napinatupa ni hasuhuton, sai godangma pinasuna. Marjomuk ma hita

Tingki na marsipanganon i diseati ma : ate-ate, jantung, usus dohot aliang-aliang. (boru tampubolon ma namarhobas tu si)

Dung sidung namarsipanganon sungkunon ni hula-hula i do partording ni tudu-tudu sipanganon na pinasahat ni paranak tu nasida, jala dialusi paranak ma, "Surung-surung muna do i rajanami "
nang pe songoni sai na lehonon ni hula-hula i do tong tu dongan parsahutaon ni suhut. "Mauliatema, antong boan hamu ma tu pudi jala disi ma pature hamu". nauli jala nadenggan ma i saluhutna. Dipature ma jambar i jala dipasahat ma dung sidung ulaon i. (namarhobas tu si boima boru tampubolon dohot pamoruan ni hula-hula/pariban)

Naung niulahon antar songonon ma (parjambaron) :

Namarngingi parsiamun : Hula-hula
Namarngingi parhambirang : Tulang
Osang parsiamun : pariban (boru ni hula-hula/pariban)
Osang parhambirang :sude boru/bere
Somba-somba : Hula-hula dohot Tulang
Soit : dongan parsahutaon
Ihur-ihur : Hasuhuton

Sipata muse songonon :

Osang, Namarngingi parsiamun, somba-somba = tu horong ni hula-hula dohot Tulang
Soit : Dongan parsahutaon dohot pariban
namarngingi Parhambirang : boru/bere
Ihur-ihur : Hasuhuton

Panghataion : Naung niulahon saleleng on gabe langsung do hula-hula na gabe manungkun/manise, jala hasuhuton pe nunga hira masiaturan hian ise na gabe mangalusi

Hula-Hula
Dihamu raja ni boru/amang boru nami, manghatai ma hita :

Paidua ni suhut :
Nauli rajanami

Hula-hula
Asa serser inna mula ni tortor, sise inna mula ni hata. Gongkon sipaimaon, jou-jou siadopan. Digokkon dohot jou-jou muna tu hami hula-hula muna, nunga marnatampak hami. Bangkona doi amang boru molo sobinoto ba siseon ma antong. Jadi namanise ma hami nuaeng :

Asa jolo ninangnang inna asa ninungnung
Jolo nipangan inna asa singungkun

Nungan bosur hami mangan indahan na las, sagat marlompan juhut dohot minum aek sitio-tio. dohonon ma " Dia ma unokna, dia ma lak-lakna, dia ma nidokna, dia ma hatana"

Tangkas ma dipaboa hamu.

Paidua ni suhut
Ima tutu rajanami, taringot sipanganon nosadia i dohonon nami dope :
"Godang sibutong-butong, otik sipir ni tondi
Tung songonon dope naboi tarpatupa hami, sai pamurnas mai tu daging saudara tu bohi, sipasindak panaili mai, sipaneang holi-holi jala sipadomu tahi. Disungkun-sungkun ni Raja i, alusan nami ma panggabean parhorasan do raja nami

Hula-Hula
Mauliate ma di Amanta Debata pardenggan basa i, gabe-gabe do hape angkup na horas, asi ma roha ni Amanta Debata , tumpak ma roha ni uhum dipasaurhon ma tu hita sigabe-gabe sihoras-horas. Asa dohonon nami ma "Bagot namarhalto niagatan di robean, horas ma hami namanganhon tugandana ma dihamu namangalean. Antong amang boru:

Asa tangkas ma uju purba, tangkasan uju angkola
Asa tangkas hita maduma, tangkasan hita mamora

Tangkas ma paboa hamu asa adong sibegeon ni sipareon jala sipeopon ni roha

Paidua ni suhut
Ima tutu rajanami, taringot disungkun-sungkun ni raja i tangkas ma antong paboaon siangkup ni nauli nadenggan i. Raja nami, ia anak nami ima pahompu/bere muna nasogot nunga manjalo pandidion nabadia sian bagas joro ni Tuhanta marhite naposoNa. Jala Margoar ma ibana "SAHAT MARULU TUA TAMPUBOLON" Mansai las situtu antong roha nami ala gabe partohap ibana di harajaon ni Tuhanta Jesus Kristus. Disiala las ni rohanami, hupatupa hami ma antong songon pesta ni si SMT, jala on ma dalan nami mangido pasu-pasu sian amanta Debata marhite tangiang dohot hata pasu-pasu sian hamu sude namanghaholongi hami tarlumobi anak nami on. jadi namangido tangiang ma hami tu sude hamu dongan tubu, dongan sahuta, boru tarlumobi ma sian Hula-hula dohot Tulang nami.

Hula-Hula
Ba ido hape!, antong mauliate ma ni pasahat tu Amanta Martua Debata. Hami pe sian hula-hula dohot Tulang muna dohot ma antong marlas ni roha ai nunga gabe partohap hape pahompu/bere nami diharajaon ni Debata. Nuaeng pe nipasahat ma muse tu hamu amang boru asa hamu namangaturhon panghataion

Paidua ni suhut
Dihita na mardongan tubu/namarhaha maranggi, dongan sahuta, boru/bere nami tarlumobi di hula-hula dohot Tulang nami, hira songonon ma partording ni panghataion di ulaonta sadarion :

Parjolo nipasahat ma tu hula-hula nami Siahaan, suang songoni Tulang nami Napitupulu, Tulang rorobot Sibarani asa hamu ma masiaturan raja nami. anggo hami namardongan tubu dohot boru/bere, jala dongan sahuta nami mangampu ma hami raja nami. Beha di dok rohamu raja nami?

Dung sidung Tulang rorobot Sibarani, Tulang Napitupulu pasahathon hata sigabe-gabe suang songoni hula-hula Siahaan (somalna antar gumanjang do panghataion sian hula-hula), sahat ma hula-hula Siahaan paampuhon hata tu hasuhuton, di dok ma :

Asa aek marjullak-jullak, marjullak jullak sian batu tinahu tu batu-batu
Pasu gabe, pasu horas naung nipasahat Tulang dohot hula-hulamu ampu hamu ma martonga jabu

Paidua ni suhut
Mauliate ma rajanami didenggan ni pambahenanmuna tu hami, tarlumobi di anak nami ima pahompu/bere muna.

Naung sampulu sada jumadi ni sampulu tolu
pasu gabe, pasu horas nanipasahat muna diampu hami ma martonga nijabu

Pasahat pasituak natonggi

Songoni ma nang dihita ala tingkina ma hita mangampu hata nauli hata nadenggan naung nipasahat ni hula-hula dohot tulangta, alai andorang mangampu hita tu hamu anggi niba suhut asa pasahat hamu pasituak natonggi ni hula-hula dohot tulangta , gomos jalang hula-hula dohot tulangta i

Pasituak natonggi (hira sude do horong ni hula-hula dohot Tulang leanon i, jala gumodang ma tu nasumolhot, ai ido hira ganti ni dengke dohot ulos nabinoan nasida)

Mangampu

Songon hatorangan na diginjang antar songonon ma muse parjojor ni namangampu
parjolo ma boru/bere (masiaturan ma nasida), dungi dongan sahuta, punguan marga manang parsaompuan jala panimpulina ima Suhut bolon

Sian paidua ni suhut :
Mauliate ma tu amanta martua Debata nasai tong mangalean ari natiur dihita saluhutna boi denggan ulaonta on mardalan sian namamuhai sahat tu tingkion. Sude mai holan sian asi dohot holong ni rohaNa, turlumob ma di anggi niba ama SMT dohot inang br.Siahaan. Dihamu saluhutna haha - anggi nami, dongan sahuta tarlumobi hula-hula dohot Tulang nami, mauliate ma nipasahat tu hamu siala haradeon ni rohamu mangoloi gokhon jala dohot angka pambahenan nauli nadenggan. Dang tarbalos hami sude, alai sai na dapot muna doi sian amanta Debata. asa songon hata ni situa-tua dohonon nami :

Tampulan sibaganding di dolok pangiringan
horas ma hita namarhaha maranggi masipairing-iringan

Tu hamu hula-hula dohot Tulang nami, mauliate disude nauli nadenggan naung nipasahat muna tu hami tarlumobi tu anak nami si SMT ima pahompu/bere muna. Dipasahat hamu dengke simudur-mudur, dengke sitio-tio dengke sahat dohot ulos siganjang rambu ima ulos parompa dohot angka ulos holong. Anggiat ma antong asi roha ni Tuhanta sahat ma tuhami tarlumobi tu pahompu/bere muna angka hata pasu-pasu marhite tangiang muna i. Molo tung mardomu sirang pe hita annon sian bagas on, tangiang nami di hamu hula-hula dohot Tulang nami sai didongani Tuhanta ma hamu sahat tu bagas muna ganup marsada-sada. Angka hata nauli hata nadenggan, pasu gabe pasu horas i, abing ma i antong di abingan nami, tuat di abara nami jala hot mai antong di simanjujung nami. Asa songon hata ni situa-tua ma dohonon :

Turtu ma inna anduhur, tio-tio inna lote
Hata nauli hata nadenggan naung pinasahat muna sai unang ma muba unang mose

Jadi di anggi niba ama SMT dohot inang br. Siahaan sahat ma tu hamu pangampuon.

Inang br. Siahaan (menyampaikan ucapan terima kasih semua yang hadir terlebih kepada hula-hula dan Tulang)

Ama SMT (ucapan terima kasih kepada semua undangan terlebih kepada hula-hula dan Tulang)
dan diakhiri dengan umpasa :

Naung sampulupitu jumadi sampulu ualu
pasu gabe, pasu horas naung pinasahatmu
huampu hami ma antong martonag nijabu

turtu ma inna anduhur, tio-tio inna lote
hata nauli, hata nadenggan na pinasahat muna sai unang ma muba unang mose. botima!

Ulaon ditutup ma dohot tangiang naniuluhon hula-hula Siahaan alai jolo marende ma

hatorangan na jempek taringot pasituak natonggi :
Molo godang do hula-hula dohot Tulang na mangulosi, isarana dohot angka namarhaha-maranggi. Songon ulak ni ulos hula-hula tangkas, digoari mai "Piso-piso" (humapal do isi na), tu hula-hula nahumolang digoari mai "pasituak natonggi. Dang sigararon ni boru nian ulos naung nipasahat ni hula-hula ai kewajiban do i, alai atik jolo maradian nasida dipardalanan jala minum di lapo paimahon kendaraan.


Nipadomu-domu sian naniihuthon jala sian nanijaha, nibahen ma songon simulasi dalan marsiajar diangka parbinotoan nahumurang - Pak Boy Siahaan.

2 comments:

  1. sattabi..www.youtube.com..ketik:sofinbuhayabes...haleluyah

    ReplyDelete
  2. Informasi on boima gabe sala satu rujukan di hita, horas ...

    ReplyDelete

Tidak diklaim kalau yang saya upload adalah sudah benar, jadi bila ada masukan/komentar yang sifatnya meluruskan apalagi menyangkut silsilah/tarombo dengan rendah hati akan saya terima dan saya ucapkan terimakasih